Heel vaak komen mensen improvisatielessen volgen of belanden ze op een show van Compagnie Amai en vragen ze:” kan je eigenlijk ook improvisatiecomedy op televisie bekijken?”
Wij zijn alvast dankbaar om die vraag, want het geeft aan dat improcomedy door heel wat mensen beschouwd wordt als een volwaardig humoristisch genre en dat het de meeste mensen ook wel wat verbaasd dat je er heel weinig over terugvindt in de reguliere media.
Of dat denkt men toch…
Er zijn wel degelijk geslaagde en minder geslaagde pogingen geweest om improtheater op televisie te krijgen in haar puurste vorm en daarnaast zijn er ook heel televisieshows en series die wel degelijk hun oorsprong vinden in de mechanismen van improcomedy.
Meest succesvolle programma?
De tot nu toe meest succesvolle show die volledig draait rond improvisatietheater moet wel “whose line is it anyway” zijn. Veel mensen zijn fan van het programma zonder dat ze echt door hebben dat het programma draait rond improvisatietheater. De spelers zijn nog steeds actief als improvisatoren en zijn over de hele wereld gekend voor hun vakmanschap.
Van de Amerikaanse versie zijn er wel 17 (!) seizoenen met minimum 10 tot soms wel 39 afleveringen per seizoen. En dan is er ook nog de Britse versie!
Andere shows die ook gebaseerd zijn op improvisatie in zijn puurste vorm zijn deze:
- Drew Carey’s Improv-A-Ganza.
- Drew Carey’s Green Screen Show.
- Curb Your Enthusiasm
- The League.
- Wild N’ Out.
- Thank God You’re Here.
- Outnumbered.
- Reno 911.
- Curb Your Enthusiasm is een heel interessante show omdat hierin Larry David een gefictionaliseerde versie van zichzelf speelt. Heel wat van de scenes zijn geïmproviseerd. De plot en de subplot wordt bedacht door Larry David en de dialogen worden grotendeels geïmproviseerd door de spelers. Het is een hilarische show dus zeker de moeite waard! De serie teert heel hard op cringe-comedy, dus daar moet je wel tegen kunnen.
Buitenlandse series met impro-invloeden
Als je dit aanbod al best groot vindt, dan zal je hier pas echt verrast door zijn. Improvisatoren worden in Amerika hoog aangeschreven en gaan niet zelden werken in Hollywood als schrijvers, comedians en regisseurs. Dat zorgt er voor dat er niet alleen pure improcomedyshows zijn maar ook heel series en films die beïnvloed worden door het improcomedygenre.
- Alles van Judd Apatow. Judd Apatow is een gekende regisseur die heel wat films op zijn palmares heeft en bijna altijd de mechanismen gebruikt van improvisatietheater in zijn films. Hij laat acteurs riffen en schakelt ook heel veel improvisatie-acteurs in. In de 40 year old virgin is het bijvoorbeeld Steve Carrell die heel ervaring heeft als improvisator. Daarna werd hij uiteraard een bekende filmacteur.
Heel veel mogelijkheden dus als je interesse hebt in programma’s in Amerika die werken met improvisatoren en improcomedy.
Maar….
Hoe zit het eigenlijk in België?
België is jammer genoeg niet bij de beste leerlingen van de klas wat betreft het maken van televisieprogramma’s die losjes of heel hard gebaseerd zijn op improvisatietheater. Er wordt eigenlijk heel weinig gewerkt met improvisatoren of improvisatie in Belgische films of series. Er waren wel wat geslaagde en minder geslaagde pogingen in het verleden.
- De meest recente poging was “Spelen met uw leven”, een programma gepresenteerd door Mark Uytterhoeven. Jammer genoeg marcheerde dit concept minder goed omdat alle improvisatie eigenlijk reeds vooraf begrensd werd door de presentator zelf. Het concept draait namelijk om gasten die uitgenodigd worden en geïnterviewd worden over hun leven. De improvisatoren (die je trouwens nog steeds aan het werk kan zien op Vlaamse podia) speelden dan vervolgens scènes na uit het leven van de gasten. Maar jammer genoeg legde Mark Uytterhoeven heel veel beperkingen op aan zijn spelers waardoor er van de echte spontaniteit van improvisatietheater veel minder sprake was. Bovendien werd er ook gewerkt met hele speciale podiumstukken zoals een decor dat alsmaar schuiner werd. Bart Van Peer liep zelfs een dubbele armbreuk op door dit decor. Er kon amper geïmproviseerd worden door al de fysieke en verbale beperkingen die de spelers opgelegd werden. Nochtans zijn het stuk voor stuk heel goede improvisatoren. We vermoeden dat Mark Uytterhoeven toen al met zijn hoofd in Frankrijk zat en eigenlijk geen zin meer had om programma’s te maken. Heel spijtig voor de reputatie van improvisatietheater op televisie. Het kan werken, maar je moet de kwaliteiten van improvisatie gaan benadrukken en niet juist gaan tegenwerken.
- Nochtans heeft Mark Uytterhoeven in het verleden vrij veel gedaan met improvisatie-acteurs en zijn er in de jaren 90 zelfs een paar mensen uit de improvisatiewereld heel bekend geworden via programma’s van hem. BV: Rob Van Oudenhoven, die in het programma “Alles Kan Beter” voor de eerste keer opdook.
- Het programma Onvoorziene Omstandigheden waarin vooral spelers uit de Belgische Improvisatie Liga opdoken is waarschijnlijk nog één van de meest pure improvisatieprogramma’s van de Vlaamse Televisie. Het werd echter in 1994 uitgezonden. Dit leidt tot de absurde situatie dat 40’ers en 50’ers vaak wel weten wat improvisatietheater is en jongeren niet. In deze aflevering zie je zelfs Tom Lenaerts terug die daarna nog heel wat programma’s voor de Vlaamse Televisie maakte.
Conclusie: het is veel te lang geleden dat er nog eens een echt goed programma op de Vlaamse Televisie was dat improvisatietheater gebruikte in haar puurste vorm. Het is alsof nu alles zo voorspelbaar moet zijn dat niemand zich er nog aan durft wagen. Af en toe zijn er wel improvisatieacteurs die nog doorbreken in de reguliere theater-en televisiewereld, maar het blijft een zeldzaamheid. Hier noemen we er enkele op: Bil Barberis, Jeron Dewulf, Dempsey Hendrickx, enz…
Een oproep aan de Vlaamse zenders en productiehuizen om improvisatietheater nog eens een kans te geven. Als het zo goed werkt in het buitenland, waarom zou het hier dan niet kunnen.
En wat bij de Noorderburen?
Bij de Nederlanders zijn er veel meer recente programma’s gemaakt die draaien rond improvisatietheater in haar puurste vorm. Er zijn ook een aantal heel gekende improvisatoren die nog heel wat televisieprogramma’s maken.
- Bekendste voorbeeld van een heel succesvol improvisatieprogramma is “De Lama’s”. Heel wat van de games uit “de lama’s” worden nog heel veel gespeeld door Belgische improcomedygroepen, dus het was zeker een succes en er zijn ronduit hilarische afleveringen terug te vinden op youtube. Het programma kreeg uiteindelijk 7 seizoenen en liep van 2004 tot 2008. Eigenlijk was België dus 10 jaar vroeger met het maken van een improvisatieshow op televisie, maar we hebben het gewoon daarna te snel opgegeven.
- Een aantal spelers uit de Lama’s zijn nog steeds heel populair zoals Ruben Nicolai, Jeroen Van Koningsbrugge, Tijl Beckand, enz…
- Een opvolger van de Lama’s was “De Alpaca’s”. Dit werd uitgezonden in 2015. Hierin speelde een jongere generatie geniale improvisatoren, maar het programma werkte minder goed. Heel wat van de spelers uit het programma zijn echter wel bezig aan een succesvolle comedycarrière zoals bv Ruud Smulders en Stefan Hendrickx.
Ruud smulders is bv heel aanwezig op het internet en maakte hilarische filmpjes.
- Last but not least is het populaire programma “De Vloer op”. In dit programma dat liep van 2000- 2018 werd er heel naturel geïmproviseerd op basis van dilemma’s. Het feit dat dit programma tot 2018 is kunnen blijven doorgaan is heel sprekend. Er is zelfs een versie met kinderen! In het programma spelen ook gewone acteurs en meestal mogen ze ook attributen gebruiken. Het spel is niet altijd grappig , maar soms ook puur drama. In Nederland is daarom ook de eerder serieuze versie van improvisatietheater heel populair (dat is hier minder het geval).
Kortom, in Nederland durven ze toch al sneller eens werken met het medium en ze zijn er ook succesvoller in. Improvisatie-acteurs worden geapprecieerd om hun vaardigheden en er worden ook regelmatig programma’s gemaakt die niet puur impro zijn maar waarin improvisatievaardigheden wel een rol spelen.
Wij hopen dat de Belgische/Vlaamse televisie ooit weer het licht ziet en ook nog eens een kans geeft aan de hele nieuwe generatie improvisatoren die aan de deur staat te trappelen.
Hopelijk hoopt u met ons mee!